Eski toplum, ‘canlı ve ölü insan’ yamyamlığından uzaklaşabilmenin en iyi çözüm biçimlerinden birisi olarak, insan (kurbanı) yerine geçmek üzere,insan’la hayvan ve bitki ‘geçişmesi’ (substitution) uygulamasını geliştirmişti. Bu bakımdan tarihte bitki-hayvan totem tapınmasının ortaya çıkışı,bize, eski toplumun yamyamlıktan bir sistem dahilinde,bilinçli olarak uzaklaşmaya başladığı dönemi de işaret eder.
Toplum yaşamındaki rol ve görünümleri incelenince, hayvan ve bitkilere sunulmuş kutsiyetin hiçbir şekilde nedensiz olmadığı ve ‘cehalet’e dayanmadığı anlaşılacaktır. Bitki ve hayvana örtülen kutsallık örtüsünün hemen altında, toplum birimlerin farklı hayvan veya farklı bitki-ürüne ilişkin totem inancının temeli olarak,onların insan yaşamını “kurtarıcı” özelliği görünmeye başlanır.(4) Hayvan ve bitki totemler eski toplum da,insan kurban ediminin giderilmesi doğrultusunda bir çözüm aracı olarak kullanılabildiği için ve kullanılabildiği ölçüde insan tarafından kutsanmıştı.Eğer,hiristiyanlığın bir bölümünü oluşturan ve hayvan-bitki totem inancı fazla gelişmemiş topluluklar ‘İnsan İsa kurbanı’ inancına tutunmuş ve ötekileri ‘hayvan-bitki put tapınması’ yönüyle eleştirmişler ise,bu durum onların ‘ileri’liklerini değil,insan yamyamlığı bakımından ,üstelik geri kalmışlıklarını gösterir.Roma paganizminin ‘İnsan İsa’cı hiristiyanizme eleştirilerinin, onların çocuk ve insan kurban ve yamyamlık törenleri olması,bir iftiraya dayanmıyordu.
Bununla birlikte en 'ilkelinden' en gelişmişine değin, bugünkü bütün toplumların yaratılış öykülerinin bir noktasında , bayraklarda, yöresel sembollerde, eski toplumun giyim-kuşam biçimlerinde ve şaman-büyücü-cadı araç-gereçlerinde sistemli bir biçimde, farklı hayvan veya bitki motiflerinin bulunuyor olmasının altında,onların insanı yamyamlıktan kurtarmalarının derin etkisi ve şükran duygusu yatar.
Eski insanın,yaşamını borçlu olduğu "kurtarıcı totem" hayvan ve bitkiye verdiği kutsallığın kaynağı, hiçbir şekilde cehalet veya kurgular değildi. Tersine, eski insan, yamyamlık kurumunu aşabilmeyi,basit bir ‘yer değiştirme’ sembolizmi ile, hayvan ve bitki dünyası aracılığıyla sağlayabildiğine göre, bugünkü torunları, atalarında deha keşfetmelidirler.
İslamın Kuran’ında kullanılan Arapça Kurban kavramının K-R-B kökeni de, herhalde,kurban sunucu ile sunulan hayvan arasındaki ‘akrabalaşma’ya ilişkin olarak şekillenmiş olmalıydı.İslami kurban geleneğinin “kurban süslemesi”ne önem vermesi,kişinin kendine ait belirlenim sembollerini,kendi yerine kurban edilecek hayvana aktarma kurnazlığına dayanıyor olmalıdır.Az sonra boğazına dayanan bıçakla can verecek hayvana gösterilen bu ilginin bir başka sağlam açıklaması bulunamaz.
Yazının tamamı için:
http://toplumvetarih.blogcu.com/4800985/